امروزه در كل جهان، 21 ناو هواپیمابر فعال در اختیار 9 کشور قرار دارد، ضمن اینکه 10 کشور دارای ناوهواپیمابر هستند:
1- ایالات متحده آمریكا: 15 ناو هواپیمابر (در حال خدمت یا استراحت یا ساخت)
2- بریتانیا: (6 ناو هواپیمابر، 4 در خدمت و 2 در حال ساخت)
3- فرانسه: یك ناو (شارل دوگل)
4- ایتالیا: (كاوور) (در حال ساخت)
5- روسیه: یك ناو فعال (آدمیرال كوزنتسف)
6- هند: یك ناو (آدمیرال كورشكوف) (خریداری شده از روسیه)
7- چین: (Varyag) (غیرفعال، خریداری شده از اوكراین)
8- اسپانیا: (دو ناو هواپیمابر، یكی در حال خدمت و یكی در حال ساخت)
9- برزیل: (São Paulo) (خریداری شده از فرانسه)
10- تایلند: (HTMS Chakri Nareubet) (یك ناو خریداری شده از اسپانیا)
همچنین كشورهای كره جنوبی، بریتانیا، كانادا، چین، هند، ژاپن، استرالیا، شیلی، سنگاپور و فرانسه از جمله كاربران ناوهای هلیكوپتربر به شمار میروند
اكنون كه در اوائل قرن 21 ام قرار داریم، ناوهای هواپیمابر فعال، در حدود 1250 فروند هواپیما را حمل میكنند. از این تعداد، 1000 فروند به ایالات متحده تعلق دارد. پس از آمریكا، بریتانیا و فرانسه از كاربران عمدهء این ناوها به شمار میروند، هرچند كه ایالات متحده با فاصلهء بسیار زیادی در صدر آنها قرار دارد.
كشورهای كاربر ناوهای هواپیمابر
1- ایالات متحدهء آمریكا: 11 ناو
ناوهای هواپیمابر ایالات متحده سابقهای بسیار طولانی دارند. از جنگ جهانی دوّم تا جنگ ویتنام و بعد از آن در جنگ سال 1991 خلیجفارس و امروز نیز در جنگ با ترور شركت داشته و دارند. در كنار هر ناو هواپیمابر، شناورهای گوناگونی استقرار مییابند كه تشكیل یك ناوگروه ضربتی (carrier strike group) را میدهند.
كشتیهای پشتیبانی كنندهء هر ناو هواپیمابر، به طور معمول شامل سه یا چهار شناور بدین شرح هستند: رزمناو مجهز به سامانهء دفاعی Aegis، ناوشكن، یك ناوچه و دو زیردریایی تهاجی. وظیفهء این گروه، محافظت ناو هواپیمابر در برابر حملات هوایی، موشكهای ضدكشتی، تهدیدات زیرآبی و هر خطری كه ناو هواپیمابر و بقیهء گروه را مورد تهدید قرار دهد، میباشد. پشتیبانی لجستیكی این گروه، با تركیبات گوناگونی از سلاحها و مهمات، روغنهای مورد نیاز موتورها، و كشتیهای آذوقهبر فراهم میگردد.
ناوهای هواپیمابر فعلی آمریكا، با نام رئیس جمهور فقید ایالات متحده، USS John F. Kennedy، به شمارهء ثبتی CV-67 آغاز میشوند. پیش از آن، ناوهای هواپیمابر بر اساس نام نبردها و جنگهای مشهوری كه اتفاق افتاده بودند، نامگذاری میشدند.
امروزه در نیروی دریایی ایالات متحده، چهار گروه مختلف از ناوهای هواپیمابر در خدمت قرار دارند:
ناوهای هواپیمابر كلاس كیتیهاوك یا Kitty Hawk class (1 فروند در حال انجام ماموریت، 2 فروند در استراحت)
ناوهای هواپیمابر كلاس اینترپرایز یا Enterprise class (1 فروند در حال انجام ماموریت)
ناوهای هواپیمابر كلاس نیمیتز یا Nimitz class (9 فروند در حال انجام ماموریت، 1 فروند در حال ساخت)
ناوهای هواپیمابر كلاس جرالد فورد یا Gerald R. Ford-class (1 فروند در حال ساخت، 2 فروند تحت برنامهریزی)
جمع: 11 فروند فعال، 2 فروند در حال ساخت و 2 فروند نیز حال برنامهریزی برای ساخت
هواپیماهای مورد استفاده
نیروی دریایی ایالات متحده، تحقیق و بررسی جهت استفاده از هواپیما را از سال 1910 آغاز نمود و اولین ناو هواپیمابر خود را به نام USS Langley به سال 1922 به ماموریت اعزام كرد. در جریان جنگ جهانی دوّم و پس از حملهء هوایی نیروی هوایی ژاپن به پایگاه نیروی دریایی آمریكا در پرل هاربر (Pearl Harbor)، جنگندههای آمریكایی با شركت در عملیاتهای نبرد دریای كورال (Battle of the Coral Sea) و نبرد میدوی (Battle of Midway)، جایگزین كشتیهای جنگی موجود در منطقه شده و به طور كامل وارد جنگ شدند.
در جریان جنگ سرد، ناوهای هواپیمابر، نقش بسیار مهمی را در جریان سالهای اصطكاك با خرس شوروی ایفا كردند. در این ناوها، جنگندههای بسیار موفقی چون اف-4 فانتوم (F-4B Phantom II) و اف-14 تامكت (F-14 Tomcat) نمایانگر قدرت نظامی ایالات متحده در عرصهء آبها بودند.
ناوهای هواپیمابر ایالات متحده، امروزه با جنگندههای ضربتی و شكاری چندماموریتهء اف-18 هورنت (F/A-18C/D Hornet) و مدل جدیدتر و بزرگتر آنها یعنی اف-18 سوپر هورنت (F/A-18E/F Super Hornet) مجهز شدهاند. جنگندهء رادارگریز اف-35 (F-35 Lightning II) كه امروزه در حال طراحی و شكلگیری میباشد، مطابق برنامهء زمانبندی شده، قرار است تا سال 2012 جایگزین انواع C و D هواپیماهای اف18 گردد.
__________________
- بریتانیا: 4 ناو
HMS Invincible / HMS Ark Royal / HMS Illustrious / HMS Ocean
كلاس Invincible یا Invincible-class گونهای از ناوهای هواپیمابر در حال خدمت در نیروی دریایی بریتانیاست كه شامل دو ناو هواپیمابر HMS Illustrious و HMS Ark Royal میباشد.
* ناو هواپیمابر HMS Invincible به شمارهء ثبتی R05 كه اكنون رزرو میباشد، سردستهء سه ناو همكلاس خود محسوب میشود و قرار است تا سال 2010 در خدمت باقی بماند. این ناو از تاریخ سوّم آگوست 2005 تاكنون، به صورت ذخیره نگه داشته شده و فاقد ماموریت است. Invincible به تاریخ 3 می 1973 به آب انداخته شد. اولین ماموریت این ناو به تاریخ 11 جولای 1980 ابلاغ شد و به دو هواپیمابر قدیمی Hermes و Bulwark ملحق گردید. به تاریخ 25 فوریه 1982، دولت استرالیا پس از چند ماه مذاكره اعلام كرد كه مایل است این ناو را به قیمت 175 میلیون پوند خریداری نماید. مجوز فروش این ناو توسط وزارت دفاع بریتانیا صادر شد. این هواپیمابر قرار بود جایگزین ناو قدیمی HMAS Melbourne متعلق به نیروی دریایی سلطنتی استرالیا شود.
به تاریخ دوّم آوریل 1982، آرژانتین به جزائر فالكلند حمله كرد. 5 آوریل 1982، یك روز تاریخی بود. در این روز به دو ناو هواپیمابر Invincible و Hermes ماموریت جنگی ویژه ابلاغ گردید. به تاریخ 20 آوریل 1982، كابینهء جنگی در بریتانیا تشكیل شد و دستور به بازپسگیری جزائر داده شد. جزائر فالكلند در نهایت با شكست سختی كه آرژانتینیها خوردند، بازپس گرفته شد. به تاریخ جولای 1982، وزارت دفاع بریتانیا اعلام كه از فروش ناوهواپیمابر Invincible منصرف شده است و این ناو به همراه سه هواپیمابر دیگر، در خدمت باقی خواهند ماند. ناو Invincible در جریان جنگ فالكلند، توسط جنگندههای Dagger آرژانتینی بمباران شد و آسیبهای جدی دید، هرچند كه این موضوع را بریتانیاییها انكار میكنند.
سامانهء دفاعی Phalanx
این ناو در ابتدا به دو مسلسل دفاعی 20 م م موسوم به Phalanx ساخت Raytheon مجهز بود، اما با نصب سه مسلسل پرقدرت 30 م م Goalkeeper CIWS ساخت Thales ارتقاء یافت، ضمن اینكه از دو مسلسل ضدهوایی 20 م م اورلیكن نیز بهره میبرد. سیستمهای اقدام متقابل الكترونیكی این ناو، به وسیلهء شركت تالس ساخته شدهاند. پرتابگرهای موسوم به Seagnat، وظیفهء رهاسازی فریبندههای chaff و decoys را برعهده دارند. این ناو ابتدا به موشكهای ضدهوایی سیدارت (Sea Dart) مجهز بود، اما به منظور افزایش طول عرشهء فرود كشتی، این سیستمها حذف شدند تا نگهداری هواپیماهای عمودپرواز Harrier GR7 بر روی عرشه امكانپذیر گردد. Invincible، حاوی 9 فروند هواپیمای شكاری بمبافكن هریر و 12 فروند هلیكوپتر ضدزیردریایی و پیشاخطار (اغلب از نوع سیكینگ) است.
ناو HMS Ark Royal
به شمارهء ثبتی R07 آخرین شناور كلاس Invincible محسوب میشود و جهت پرواز هواپیماهای برخاست كوتاه موسوم به STOVL نظیر Harrier ساخته شده است. این ناو به تاریخ 20 ژوئن 1981 به آب انداخته شد و اولین ماموریتش به تاریخ 1 نوامبر 1985 آغاز گردید. بین سالهای 1999 تا 2001 تحت تعمیر قرار گرفت و موشكهای Sea Dart از عرشهء آن حذف شدند تا قسمت جلوی كشتی، فضای بیشتری برای پارك هواپیماها داشته باشد. پس از تعمیر، به سال 2001 مجددن به ماموریت فرستاده شد. بین سالهای 2004 تا 2006، این ناو جهت ایجاد همخوانی با پرندههای جدید به بندرگاه فرستاده شد تا قابلیت حمل گونههای مختلف هواپیما و هلیكوپتر توسط آن فراهم گردد. به تاریخ 22 مارس 2007، پس از دو سال، به ناوگان نیروی دریایی سلطنتی پیوست و بابت اجرای پروژهء همخوانی (Refit) مبلغ 18 میلیون پوند صرف گردید. فرماندهی ناو بر عهدهء كاپیتان Alan Massey قرار دارد. بر عرشهء این ناو از سال 2003 كه در عملیات آزادسازی عراق شركت نمود، تنها از هلیكوپتر استفاده میشود و از دیگر از هواپیماهای عمودپرواز هریر، خبری نیست. در جریان عملیات آزادسازی عراق، دو هلیكوپتر وستلند سیكینگ (Westland Sea King) متعلق به اسكادران هوایی 849 از بین رفتند. این دو هلیكوپتر در آسمان با یكدیگر تصادف كرده، یك آمریكایی و شش انگلیسی در جریان این حادثه كشته شدند.
مقرر شده است ناو هواپیمابر HMS Arc Royal تا سال 2015 در خدمت باقی بماند و پس از آن با دومین ناو هواپیمابر آیندهء بریتانیا جایگزین گردد. ناوهای جدید هواپیمابر بریتانیا، از نظر تناژ، سه برابر كلاس Invincible هستند و باعث جهش فوقالعادهای در قابلیتهای عملیاتی نیروی دریایی سلطنتی خواهند شد.
HMS "Ark Royal" - Nov. 2003 . Built by Swan Hunters in 1978 , length 210m (683 ft) x 36m (117 ft Beam , Displacement 20,000 tons . Powered by 4 Olympus Gas Turbines (like Concordes) giving 30 knts + . Due to stay in Service till 2015 .
ناو HMS Illustrious
به شمارهء ثبتی R06 در كلاس هواپیمابرهای سبك قرار میگیرد و در بین خدمهاش به نام Lusty معروف است. این ناو به سال 1981 به آب انداخته شد و در اواخر دوران ساختش بود كه جنگ فالكلند آغاز گردید و در نتیجه كار ساخت این ناو، شتاب بیشتری گرفت. هرچند كه جنگ، قبل از تكمیل ناو، به اتمام رسیده بود، اما این ناو توانست نقش موثری را در مدتی كه در خدمت بود، ایفا كند، زیرا پایگاههای هوایی نیروی هوایی سلطنتی در فالكلند آسیب دیده بودند، و برای جلوگیری از حملات احتمالی هوایی آرژانتینیها، نیاز به حضور یك ناوهواپیمابر در منطقه بود. Invincible تا زمانی كه ناوهواپیمابر Illustrious بدان ملحق شود، ماهها در آن منطقه حضور داشت.
HMS Illustrious - June 2005 . Built at Swan Hunters and commissioned 1982. Ships motto " Vox Non Incerta" - "No uncertain Sound"
ناو HMS Ocean
به سریال L12 متعلق به نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا، امروزه تنها ناو هلیکوپتربر در کلاس خود محسوب میشود. این ناو به منظور پشتیبانی عملیاتهای آبی - خاكی و همچنین به منظور جابهجایی فرماندهان عملیاتی نیروی دریایی سلطنتی به كار گرفته میشود و اساسن یك ناو هواپیمابر محسوب نمیگردد.
منبع:مجله تخصصی جنگ افزار
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند